Mammografia rezonansu magnetycznego (MRM)

Mariusz Siwko
29.06.2015

Badania rezonansu magnetycznego w diagnostyce chorób piersi zostały wprowadzone w latach 80. Istota fizyczna badania polega na wykorzystaniu własności magnetycznych jąder atomów wodoru. Technika tak wymaga umieszczenia pacjenta w silnym polu magnetycznym i namagnesowaniu poszczególnych tkanek. Podstawa selekcji danej warstwy jest zjawisko jądrowego rezonansu magnetycznego przez jądra atomowe umieszczone na stałym polu magnetycznym. Stosując różne sekwencje impulsów możemy odczytać aktualny stan magnetyzacji protonów w wokselach warstwy. Następstwem rezonansowego pochłaniania impulsu fali jest powstanie wewnątrz warstwy wirującego pola magnetycznego, które zostaje wykryte przez cewki odbiorcze otaczające ciało pacjenta.

Pomimo skomplikowanych podstaw fizycznych badania sama technika jego wykonania jest prosta. Pacjentka układana jest na stole aparatu na brzuchu w pozycji leżącej z rękoma ułożonymi wzdłuż ciała. Skierowane ku dołowi piersi wkłada się do pojemników specjalnej cewki odbiorczej. Dzięki zastosowaniu takiej pozycji zmniejsza się zakłócenia wynikające z ruchów oddechowych klatki piersiowej.

Badanie rezonansu magnetycznego jest najczulszą z metod uzupełniającą mammografię – czułość w wykrywaniu zmian złośliwych przekraczająca 95 % a dla raka inwazyjnego 99%.
Mammografia rezonansu magnetycznego jest badaniem dynamicznym z zastosowaniem kontrastu Gd-DTPA (z wyjątkiem badań sutków z wszczepionym endoprotezami) , ze względu na to, ze w ocenie charakteru zmian istotne są różnice czasu i stopnia wzmocnienia sygnału. Szybkie i intensywne wzmocnienia związane z gromadzeniem się kontrastu w komórkach nowotworowych są charakterystyczne dla zmian złośliwych. Zmiany te staja się wyraźnie jasne na tle pozostałego miąższu gruczołowego. W przypadku braku wzmocnienia z dużym prawdopodobieństwem można raka wykluczyć. Podobnie torbiele, stare blizny oraz zmiany popromienne nie gromadzą środka kontrastowego.

Tylko w  MRM można uzyskać obrazy sutka o dowolnej grubości badanej warstwy, jednocześnie oceniać węzły chłonne przy i zamostkowe, doły pachowe oraz zmiany w ścianie klatki piersiowej. Z tego powodu głównym wskazaniem do wykonania MRM są:
-    wszystkie przypadki wątpliwe lub trudne diagnostycznie.
-    sprzeczne lub niejasne wyniki badania USG, mammografii i biopsji
-    niejednoznaczny wynik badania sonomammograficznego u kobiet w ciąży
-    ocena węzłów chłonnych mostowych i zamostkowych w przypadku stwierdzenia raka sutka
-    potwierdzenie komórek raka w powiększonych węzłach chłonnych pachowych, w przypadku prawidłowego obrazu w USG i mammografii
-    ocena ewentualnych powikłań po kosmetycznej operacji alimentacyjnej sutka (wszczepy silikonowe)
-    poszukiwanie raka sutka u kobiet z wszczepem silikonowym
-    wykluczenie wznowy miejscowej po operacji raka sutka – różnicowanie z blizna i zmianami po napromieniowaniu
-    wykluczenie wieloogniskowej postaci raka sutka w przypadku do kwalifikacji do operacji oszczędzającej

Powyższe wskazania pozwalają na wyodrębnienie pięciu grup pacjentek kierowanych na badanie rezonansu magnetycznego
Grupa I  - pacjentki z niejednoznacznym rozpoznaniem USG, mammografii i biopsji, podejrzane o raka sutka; kobiety z dodatnim wywiadem rodzinnym, nieródki lub rodzące po raz pierwszy po 30 roku życia.
Grupa II  - pacjentki po mastektomii lub po zabiegu oszczędzającym spowodowanym rakiem sutka, kierowane na badanie w celu wykluczenia wznowy miejscowej, gdyż sonomammografia często zawodzi w przypadku nasilonych zmian wstecznych po radioterapii i procesach włóknienia.
Grupa III – pacjentki z wszczepem silikonowym sutka  - badanie wykonywane jest zawsze w przypadku poszukiwania raka sutka lub powikłań związanych z proteza silikonową. Badanie rezonansu magnetycznego dobrze uwidacznia wszelkie zmiany takie jak: bliznowacenie, wytwarzanie włóknistej kapsuły, zmiany zapalne, ziarniaki, krwawienia, sfałdowania, przemieszczenia, wycieki wolnego silikonu, pęknięcia torebki protezy lub jej rozerwanie.
Grupa IV  - pacjentki z rozpoznanym rakiem sutka o niskim stopniu zaawansowania, kwalifikowane do operacji oszczędzającej. Zadaniem badania jest w tym przypadku wykluczenie postaci wieloogniskowej raka sutka oraz dokładna ocena węzłów chłonnych pachowych, przymostkowych i zamostkowych. Te ostatni są niedostępne dla badań USG i MRtg.
Grupa V – pacjentki ze stwierdzonymi komórkami raka w powiększonych węzłach chłonnych pachowych, w przypadku prawidłowych obrazów w sonomammografii i mammografii.
Wykonywanie MRM u kobiet nie wymienionych w powyższych grupach nie ma uzasadnienia diagnostycznego.

Przeciwwskazaniami do wykonania MRM są:
-    obecność ferromagnetyków w ciele pacjenta -  rozrusznik serca, zastawka z metalowym pierścieniem, odłamki, klipsy naczyniowe inne metalowe ciała obce
-    wycieki z brodawek
-    zapalenie i urazy sutka
-    bóle sutka
-    zwyrodnienie włóknisto – torbielowate i choroba sekrecyjna
-    brak wyraźnego podejrzenia w kierunku raka sutka

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie