Upały często są przyczyną zaostrzenia chorób układu krążenia. Sprawdź, jakie badania wykonać, aby mieć serce pod kontrolą

Marek Szydełko
15.07.2016

Nadejście upalnych dni nie dla wszystkich jest powodem do radości. Szczególnie osoby cierpiące na choroby serca, mogą wraz z nadejściem lata doświadczyć nieprzyjemnych, a niekiedy i groźnych objawów zaostrzenia się ich chorób.

Wysoka temperatura sprzyja rozszerzaniu się łożyska naczyniowego, co wraz z nadmierną utratą wody z potem, stanowi nie lada wyzwanie nawet dla zdrowego człowieka. Świadomość możliwości wystąpienia powikłań w upalne dni sprawia, że coraz więcej chorych przygotowuje się do tego czasu, przede wszystkim poprzez ocenę skuteczności stosowanego leczenia i ewentualne jego zoptymalizowanie. Które badania najlepiej wykonać, aby wiedzieć, że nasze serce pracuje prawidłowo?

Podstawą jest badanie lekarskie

Jeśli chorujemy na serce, rozsądnie jest realizować stałe kontrole u lekarza kardiologa. Szczegółowo zebrany wywiad z pacjentem i badanie fizykalne stanowią podstawę oceny stanu zdrowia. Często zdarza się tak, że objaw, który uważamy za błahy jest bardzo istotny i świadczy na przykład o dekompensacji naszej choroby. Bardzo cennym badaniem w chorobach serca jest też jego osłuchiwanie, które może ujawnić arytmie, a także obecność wad zastawkowych. Podczas wizyty u kardiologa zwykle badane jest także ciśnienie tętnicze krwi oraz wykonywane jest EKG. To ostatnie dostarcza cennych informacji dotyczących rodzaju ewentualnych arytmii, zaburzeń przewodzenia w sercu, zmian niedokrwiennych, przerostu komór, czy niekiedy nawet zaburzeń elektrolitowych we krwi. Jest to jedno z podstawowych badań w diagnostyce kardiologicznej. Zwykle jednak do szczegółowej oceny pracy serca i układu krążenia trzeba będzie wykonać jeszcze inne badania pomocnicze.

Badania laboratoryjne w chorobach serca i układu krążenia

Niemal we wszystkich schorzeniach podstawowym badaniem jest morfologia krwi. Po pierwsze, można w niej ocenić wykładniki stanu zapalnego, który zwykle przejawia się wzrostem liczby leukocytów, po drugie zaś bardzo ważna jest możliwość zdiagnozowania anemii na podstawie ilości hemoglobiny. Anemia jest chorobą, która sama w sobie może zaostrzać choroby układu krążenia, w tym przede wszystkim niewydolność serca i chorobę niedokrwienną serca. Dla prawidłowej pracy mięśnia sercowego niezwykle ważne jest prawidłowe stężenie elektrolitów: potasu, sodu, wapnia i magnezu. Ich niedobór lub nadmiar może skutkować wystąpieniem arytmii. W razie letnich upałów i odwodnienia mogą zachodzić znaczące wahania tych parametrów we krwi. Istnieje ponadto kilka markerów, coraz częściej oznaczanych typowo podczas oceny stanu układu krążenia. Są to: hsCRP, czyli wskaźnik stanu zapalnego i chorób reumatologicznych, NT-proBNP, stosowany w diagnostyce niewydolności serca, czy homocysteina, będąca wykładnikiem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, związanych przede wszystkim z miażdżycą. Parametry takie jak troponiny, kinaza kreatynowa, czy poziom D-dimerów, wykonywane są raczej w sytuacjach nagłych, w warunkach SOR lub oddziałów szpitalnych.

Pracę serca niekiedy trzeba ocenić w ECHO lub próbie wysiłkowej

Badaniem obrazowym, które pomaga ocenić pracę serca, jest badanie ultrasonograficzne, powszechnie znane jako ECHO serca. Analizuje się w nim grubość ścian poszczególnych części serca, funkcjonowanie zastawek, a także kurczliwość mięśnia sercowego i tzw. frakcję wyrzutową, która z pewnymi zastrzeżeniami, pokazuje jaka jest wydolność tego narządu. Badanie ECHO serca niesie więc ogromną wartość diagnostyczną. W niektórych przypadkach zalecane jest także wykonanie innego badania, pozwalającego najlepiej ocenić wydolność serca, czyli próby wysiłkowej. W tym badaniu ocenia się, jak duży wysiłek jest w stanie podjąć pacjent bez odczuwania dolegliwości, a niekiedy pozwala ono też zdiagnozować przyczynę problemów chorego, jeśli pojawiają się w trakcie badania w EKG zaburzenia rytmu lub zmiany charakterystyczne dla niedokrwienia. Z kolei stan naczyń wieńcowych najlepiej ocenia się w badaniu koronarograficznym, jednak ponieważ jest to badanie inwazyjne, obarczone ryzykiem powikłań, istnieją szczegółowe wskazania do jego przeprowadzenia.

Kardiologia to dziedzina medycyny dysponująca ogromnym zestawem narzędzi diagnostycznych. Jeśli odczuwamy jakiekolwiek objawy chorób serca i układu krążenia: pogorszenie tolerancji wysiłku, bóle w klatce piersiowej, uczucie kołatania serca, czy duszność, zawsze warto udać się do lekarza kardiologa i wykonać badania kontrolne, by stwierdzić, czy przyczyna naszych dolegliwości nie jest poważna. 

Artykuł partnera

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie